Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) odgrywa kluczową rolę w procesie zakupu ziemi rolnej w Polsce, zgodnie z przepisami ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Ustawa ta ma na celu wspieranie rodzinnych gospodarstw rolnych oraz poprawę struktury obszarowej w rolnictwie. W 2025 roku, zasady dotyczące nabywania ziemi rolnej są nadal ściśle regulowane, co jest istotne dla zachowania stabilności na rynku gruntów rolnych.
Kto może kupić ziemię rolną?
Nabywcą ziemi rolnej w Polsce może być przede wszystkim rolnik indywidualny. W przypadku, gdy kupcem jest osoba, która nie prowadzi gospodarstwa, konieczne jest uzyskanie zgody Dyrektora Generalnego KOWR. Zgoda ta jest wydawana na podstawie decyzji administracyjnej i może być udzielona m.in. osobom planującym utworzenie lub powiększenie gospodarstwa rodzinnego, uczelniom wyższym oraz podmiotom realizującym inwestycje celu publicznego.
Oprócz rolników indywidualnych, prawo do zakupu mają także:
Osoby bliskie zbywcy, takie jak dzieci, rodzeństwo lub małżonek
Jednostki samorządu terytorialnego
Skarb Państwa, reprezentowany przez KOWR
Spółki prawa handlowego wymienione w ustawie
Parki narodowe oraz instytucje kościelne, w przypadku zakupów związanych z celami statutowymi.
Obowiązki nabywcy ziemi rolnej
Po dokonaniu zakupu, nabywca ma szereg obowiązków. Musi on prowadzić gospodarstwo przez minimum pięć lat oraz, w przypadku osoby fizycznej, prowadzić je osobiście. W tym okresie nie może zbyć ziemi ani oddać jej w posiadanie innym osobom, chyba że uzyska zgodę KOWR. Wyjątkiem są sytuacje, w których zbycie jest uzasadnione ważnym interesem właściciela lub interesem publicznym.
Statystyki dotyczące wniosków do KOWR
Rok 2025 przynosi znaczące dane dotyczące wniosków o zgodę na zakup nieruchomości rolnych. W pierwszej części roku złożono:
3,4 tys. wniosków
2,8 tys. decyzji, w tym 2,7 tys. pozytywnych, co oznacza zakup około 12,4 tys. ha ziemi
Niespełna 20 decyzji negatywnych, dotyczących około 40 ha.
Zgoda na wcześniejsze zbycie ziemi
W przypadku, gdy właściciel pragnie sprzedać lub przekazać ziemię przed upływem pięciu lat, musi uzyskać zgodę KOWR. W pierwszej części 2025 roku, wpływają wnioski o wcześniejsze zbycie, a KOWR w odpowiedzi wydaje decyzje, które mogą być pozytywne lub negatywne.
Prawo pierwokupu i prawo nabycia
KOWR, działając na rzecz Skarbu Państwa, ma prawo skorzystać z:
Prawa pierwokupu – gdy nieruchomość sprzedawana jest przez osobę prywatną
Prawa nabycia – gdy zmiana własności następuje w inny sposób, na przykład orzeczeniem sądu. Celem tych działań jest zapewnienie, aby ziemia trafiała do rolników indywidualnych, co ma kluczowe znaczenie dla poprawy struktury obszarowej gospodarstw.
Zakupy gruntów na rzecz Skarbu Państwa
KOWR ma również możliwość nabywania ziemi rolnych dla Skarbu Państwa. W 2025 roku, KOWR planuje dalsze zakupy, które mają na celu wsparcie strukturalne gospodarstw rolnych.
Udziały i akcje w spółkach
KOWR może korzystać z prawa pierwokupu i nabycia udziałów oraz akcji spółek, które posiadają grunty rolne o powierzchni co najmniej 5 ha. To działanie ma na celu kontrolę nad obrotem gruntami rolnymi.
Kontrole KOWR
KOWR prowadzi kontrole w celu sprawdzenia, czy nabywcy przestrzegają wymogów ustawy. W 2025 roku planowane jest przeprowadzenie 1760 kontroli w całym kraju. W przypadku stwierdzenia naruszeń, KOWR ma prawo skierować sprawę do sądu oraz przejąć nieruchomość na rzecz Skarbu Państwa.
Wyjątki od ustawy
Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego nie obejmuje gruntów, które:
Mają powierzchnię użytków rolnych mniejszą niż 0,3 ha
Położone są na terenach przeznaczonych na cele nierolne
Stanowią drogi wewnętrzne
Należą do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
W których 70% stanowią grunty pod stawami.
Podsumowując, KOWR i ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego w 2025 roku nadal kształtują rynek gruntów rolnych w Polsce, zapewniając jednocześnie wsparcie dla rodzinnych gospodarstw rolnych oraz regulując zasady obrotu ziemią.
Zdjęcie - i0.wp.com
